Merhaba;

İçinde bulunduğumuz mübarek ramazan ayından feyz alarak ilk yazıma kutsal kitaplarda zeytinin yeri ile başlamak istedim. Kuran’da, İncil’de ve Tevrat’da zeytinden nasıl bahsedilmiş bir bakalım;

Kur'an'da zeytin ağacından ve dolayısıyla zeytinden bahsedilen 7 ayet var. Bunlar; En'am 99 ve 141, Nahl 11, Muminun 20, Nur 35, Abese 29, Tin 1. Ayetlerde Allah'ın gökten indirdiği su ile yeryüzünde bitirdiği çeşitli bitkiler sayılırken zeytin ağacı da sayılıyor.

1, 2, 3, 4, 5. İncire, zeytine, Sina dağına ve şu emîn beldeye yemin ederim ki, biz insanı en güzel biçimde yarattık. Sonra onu aşağıların aşağısına indirdik. (Tin suresi)

Kuran’da da zeytin ağacını, meyvesini, yağını öven ve kutsal kabul eden ayetler bulunmaktadır. Bu ayetlerde zeytin ağacının yine kutsal bir yer olan Sina Dağı’nda yetiştirildiği, sıkılarak yağının çıkarıldığı ve bu yağın yemeklere lezzet, hastalıklara şifa vermek için kullanıldığı yazılıdır.

Zeytin ağacından tüm kutsal kitaplar söz eder.
Tevrat ve İncil’de zeytin sözcüğü 140 kez geçer.
Zeytin ağacı İncil’de kutsal bir bitki olarak geçer. İsa Peygamber’in gökyüzüne çıktığı Zeytin Dağı’nın eteklerindeki “Gethsemane Bahçesi”nde bulunan 8 büyük zeytin ağacının İsa’nın dualarına, gözyaşlarına ve ölümüne tanık olduğu, İncil’de yer almaktadır. Bugün hala zamana meydan okuyan bu ağaçlardaki zeytin tanelerinin Hıristiyan’lara İsa’nın gözyaşlarını hatırlattığı söylenmektedir.
Tevrat’ta “Yahova”nın Musa Peygamber’e zeytinyağı ile seçkin parfümlerin karışımından olan Kutsal Mesih Yağı (vaftiz yağı)’nın reçetesini verdiği anlatılır. Kutsal kitapların hepsinde zeytinden bahsedilmesi, Nuh’un gönderdiği güvercinin bir zeytin dalı ile dönmesi,
Yunan mitolojisinde tanrıça Athena’nın hayatını sürdürebilmesi için zeytin ağacını sürekli görmesi gerekiyordu.  Kimi tanrıların da zeytin ağacının altında doğması gerekiyordu.
Eski Yunan’da kutsal ağaç olarak kabul edilip zeytin tarımının sadece iyi ve dürüst insanlar tarafından yapılmasına izin verilmekteydi.
Zeytin ağacına zarar verenler ölümle cezalandırılmaktaydı.
Olimpiyat şampiyonaları zeytin yaprakları ile taçlandırılmaktaydı.
Zeytinyağının dinsel törenlerin kutsal lambalarında yakılmaktaydı.
Kralların ve yeni doğan bebeklerin kutsanmasında kullanılmaktaydı.
Zeytin ağacı akıl ve zaferin, zeytin dalı barışın, zeytinyağı da saflık ve sadeliğin sembolü sayılmaktaydı.

Kuran’da zeytin yağının hastalıklara şifa vermek için kullanıldığı yazılıdır. Peki zeytin yağı gerçekten şifa mıdır? Buna günümüz bilimiyle bakarsak;

  1. Kalp sağlığı: Zeytinyağı, sağlıklı yağlar içerir ve LDL düzeylerini yükselterek kalp sağlığına katkıda bulunur. Zeytinyağı, aynı zamanda kan basıncını düşürebilir ve kalp krizi veya inme riskini azaltır. Damar çeperlerinin daralmasını engellemeye yardımcı olur. Damar sertliğini engellemeye yardımcı olur.
  2. Antioksidanlar: (antioksidan nedir kısaca özetlemek isterim; antioksidanı anlatmadan sık duyduğumuz serbest radikal nedir? önce ona bakalım; vücudumuza giren kararsız oksijen moleküllerinin, hücreye veya sistemlere verdiği hasara serbest radikal denir. Bir benzetmeyle betimlersek; bir grup normal insanın oturup muhabbet ettiği ortama birden akli dengesini yitirmiş zararlı bir insanın gelip o ortamdaki normal insanlara verdiği zarardır serbest radikal, bu zararlı kişinin bakıcısı veya annesi sözünü dinlediği ve baskın olan kişi ise antioksidandır. Antioksidan kararsız oksijen atomlarını kararlı hale getirerek ortamı sakinleştiren bileşiklerdir.) Zeytinyağı, antioksidanlar açısından zengindir ve hücre hasarını önleyebilir. Bu antioksidanlar ayrıca kanser risklerini azaltır, bağışıklık fonksiyonlarını destekleyebilir.
  3. Beyin sağlığı: Zeytinyağı, beyin sağlığı için önemli olan omega-9 ve omega-3 yağ asitlerini içerir. Bu yağ asitleri, hafıza fonksiyonlarını çalıştırma ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olur. Ayrıca beyin yağ ağırlıklı beslenildiğinde kendini hızla yeniler ve sinir sistemi rahatsızlıklarına karşı kendini korumaya yardımcı olur.
  4. Sindirim sağlığı: Zeytinyağı, sindirim sistemi sağlığının korunmasında yardımcı olur. Bağırsak hareketlerini teşvik eder, kabızlığı  ve inflamatuar çıkış hastalıklarını önleyebilir. Aynı zamanda karaciğerin normal fonksiyonlarını yerine getirmesinde etkili bir yardımcıdır.
  5. Cilt sağlığı: Zeytinyağı, cilt sağlığı için de korumadır. Cildi yumuşatır, antioksidanlarla dolu ve antiinflamatuar yapıya sahiptir. Bu nedenle, cilt yaşlanmasını önleyebilir ve sivilce, egzama gibi cilt problemlerini iyileştirmeye katkıda bulunur.
  6. Kilo kontrolü: Zeytinyağı, yoğun bir yağ olduğundan tokluk hissini sağlayabilir. Bu, kilo kaybı ve kilo kontrolü açısından faydalı olabilir. Akdeniz diyetlerinde baş köşede zeytinyağı vardır. Hafif beslenme olarak da bilinen bu diyet tam bir obezite karşıtıdır.
  7. Kemik sağlığı: kemik yoğunluğunu ve kıkırdak yapıyı korumada da zeytinyağı önemli bir katkı sağlar. Ayrıca eklem ve kas ağrılarında doğrudan sürüldüğünde ağrı kesici özelliği ile ağrıyı hafiflettiği kanıtlanmıştır.

Sonuç olarak, zeytinyağı, insan sağlığına birçok fayda sağlar ve sağlıklı bir diyetin önemli bir bileşenidir. Ancak, aşırı tüketimden kaçınılmalıdır, çünkü yağ da yüksek kalori içerir. Dengeyi bozacak her türlü aşırılık şifa değil hastalık getirir.

Zeytinyağı ilaç yapımında da yüzyıllarca kullanılmıştır. İçine konulan bitkinin özünü çok rahat kendine çeker ve ilaca dönüştürür. Eski insanların ninelerimizin tariflerinde bu mevcuttur. Örnek vermek gerekirse günümüzde sıklıkla kullanılan sarı kantaron yağına bakacak olursak; kantaron bitkisi zeytinyağı içerisine gömülür ve karanlıkta dinlendirilir. Bir süre sonra kantorunun tüm özü zeytinyağına geçer ve şifa olması için kullanılır. Bu yüzden zeytinyağı bilinen en eski ilaçlardan biridir. Hatırlayalım antioksidan zengini zeytinyağı ki antioksidan hücreleri korur tam bir şifa ve mucizedir. O zaman Yemin olsun ki zeytine biz insanı en güzel biçimde yarattık. Ve yine AND olsun ki zeytine onun tek bir dalını bile ziyan etmeyeceğiz…

ELİF TOKER

30 MART 2023